Daar zijn we weer... Ik weet niet hoe het voor jullie was, maar de periode van eind december tot en met nu is voorbij gevlogen! Wellicht omdat ik aan het reizen was, in plaats van het naar buiten staren door het raam zoals ieder jaar. Nadenkend over hoe ik mijn gemaakte voornemens in godsnaam kon behalen. (Niet om jullie iets in te wrijven hoor). Het klinkt hoogstwaarschijnlijk als een cliché wat in menig Facebook-reclame-artikel al voorbij is gekomen; maar alleen reizen is geweldig! En niet alleen als filmmaker.
Een verre reis (voor even)
Niks is soms zo angstaanjagend als alleen zijn. Je moet er niet aan denken om op een gegeven moment de confrontatie met jezelf aan te gaan. Liever trekken we op met vrienden en bekenden, klussen we wat bij of, voor ons (beginnend) makers, verdrinken we onszelf in een nieuw project. Ikzelf deed er alles aan om dat 'momentje alleen' uit te stellen. Maar zoals Rocky zegt: 'The only person you are fighting against in life, is you'. Of iets dergelijks. En dus heb ik het toch geprobeerd door alleen af te reizen naar het prachtige land Cambodja. En hoewel drie weken alleen reizen voor de gemiddelde backpacker waarschijnlijk peanuts is, heb ik er toch nieuwe inzichten uit weten te putten. Hoezee! Ik zal jullie alle reisgids-achtige informatie over het land maar besparen. Daarvoor kun je naar de Bruna of een reisbureau.
Ik zal maar direct met de deur in huis vallen: Je reist alleen, maar je bent nooit alleen. Een warme gedachte toch? Gedurende je reis ontmoet je ontzettend veel mensen. Je dwingt jezelf als het ware je sociale skills nog eens te testen en op mensen af te stappen; 'Kan ik bij je komen zitten?', 'Reis jij ook alleen?'. Het zorgt er voor dat je jezelf plots weer opnieuw open durft te stellen, als een anoniem persoon die klaar is om van alles en nog wat op zich af te laten komen. Dat heeft voor mij bijzondere kennismakingen en verhalen opgeleverd. Grappig genoeg ontmoette ik tijdens mijn reis ook een filmmaker uit Portugal. Hij vertelde mij hoe belangrijk het was altijd te blijven maken en nieuwe dingen uit te proberen. 'Alles wat je maakt ga je uiteindelijk haten', vertelde hij me. Dat vond ik nogal wat extreem, maar ik begreep het wel. Na het aantal keren terugkijken van mijn eigen werk, zou ik ontzettend veel dingen anders doen. En daar baal ik soms van. 'Daarom moet je bezig blijven en telkens nieuwe dingen proberen. Oriënteren in het begin is belangrijk', was zijn raad. 'En zorg dat je ook iets doet waar je geld mee verdient', vertelde hij nog terwijl hij aan het eind van het gesprek weg liep.
Confrontatie met Buddha
Buiten alle gezellige en wereldwijze backpackers met wie ik optrok en menig biertje naar binnen schoof, waren er ook minder vrolijke dagen. Een wellicht wat wazig verhaal wat ik nog met jullie wil delen, speelde zich af bij de heilige tempels in het gebied van Siem Reap. Hier staat onder andere Ankor Wat, een van de zeven wereldwonderen. Ik was twee dagen geheel alleen en begon in mijn eigen gedachten verzeild te raken. Terwijl ik op een mountainbike door het enorme gebied fietste, af en toe stopte om een tempel te bekijken en mijn shirt uitkneep als een natte handdoek, raakte ik lichtelijk in paniek van alles wat er door mij heen ging: 'Als ik terug kom, wat moet ik dan? Hoe kom ik nu eindelijk verder in de filmwereld? Waar moet ik nu in hemelsnaam een film over maken? Hoe ziet mijn leven er uit over vijf jaar?'. Het 'momentje alleen' was gekomen. Mijn radeloosheid bereikte zijn hoogtepunt terwijl ik diep in het gebied een van de hoogste tempels beklom. Het was een heus bouwval, dat als een versleten filmset van een film als Tomb Raider of Junglebook nog enkel overeind werd gehouden met steunpilaren en steigers. Eenmaal op de top kwam ik in een kleine ruimte terecht. Hier stond een klein Buddha-beeld met daarvoor een kleedje. Op een steen in de hoek van de ruimte zat een lokale bewoner. Vermoeid van mijn klimtocht ging ik naast hem zitten. We raakten in gesprek. De man vertelde mij dat hij elke dag hier naar boven klom om toeristen te voorzien van informatie, in ruil voor geld. Dit was nodig, omdat zijn familie in ernstige armoede leefde, zoals velen families in Cambodja. Een vaderfiguur om voor het gezin te zorgen was er niet meer. Die was (ook zoals velen anderen) vermoord tijdens het bewind van de Rode Khmer, onder leiding van dictator Pol Pot in de jaren '70. In plaats van geld, vroeg de man of ik wilde bidden. Ik stemde toe. Hij reikte me vijf wierookstokjes aan. Ik deed mijn schoenen uit en knielde neer op het matje voor Buddha. Met een hoofd vol zorgen, die als ik het terug lees zo nietig zijn in vergelijking met die van de man die naast me stond, sloot ik mijn ogen en begon zachtjes te bidden. Ik bad onder andere voor mijn familie en vrienden, dat zij allen gezond en gelukkig mochten blijven. Maar gedurende die paar minuten bad ik geen enkele keer voor succes, geld of iets wat daar ook maar mee te maken had. De wierook ging samen met mijn gebed, via een enorme schacht in de piek van de tempel, rechtstreeks naar Buddha toe. Er ontstond een gevoel van relativering, een besef van wat het meest belangrijk is, ongeacht je dromen. Ik kalmeerde direct. Het klinkt wellicht wat zoetsappig, maar het was een behoorlijk religieuze ervaring.
Terug bij af
Toen ik terug kwam van mijn reis, voelde het alsof ik terug bij af was. Zaken moesten weer opgepakt worden, mensen weer gemaild en gebeld en er moest weer geld worden verdiend. Maar ik kwam terug met nieuwe energie en inspiratie. Met een focus van wat er echt toe doet en wat een voorrecht is om te mogen doen. En niet om te veel reclame te maken, maar als je tijd en geld hebt; ga op reis. In je eentje. Nu is het moment. En mocht je in Zuid-Oost Azië terecht komen; neem Cambodja met je mee.
Wederom sluit ik af met een videofragment. Ditmaal een ietwat trieste noot. Het is een trailer van een film die gezien moet worden. De film stamt uit 1984, maar is zeker niet gedateerd. (De trailer wel een beetje, maar goed). Het is een verhaal uit velen over de gruwelijke gebeurtenissen die recentelijk plaatsvonden in Cambodja. Maar waar wellicht niet velen iets over weten, doordat de verhalen wat ondergeschoven zijn aan die van de gelijktijdige oorlog in Vietnam.
Volgende maand verschijnt er zoals vertrouwd weer een nieuwe blog. Tot dan!
