Docwerk: de lichting van 2019 [1/3] 2 dec 2019

Korte films over talentvolle kunstenaars, gemaakt door talentvolle filmmakers! Zes jonge filmmakers werken binnen de werkervaringsplek Docwerk vijf maanden lang aan het kunst- en cultuurprogramma Art Dept., uitgezonden op NPO 2 Extra in samenwerking met de NTR. Elke aflevering bestaat uit een bijzonder portret of beeldcolumn over een kunstenaar waarin in enkele minuten één aspect van de kunstenaar wordt uitgelicht. Deze week stellen we graag Docwerk’ers Ira Hoefsmid en Anass Houmane aan je voor!

Welke producties heb je gemaakt binnen Docwerk?

Tijdens het Docwerk-traject heb ik aan vier verschillende projecten gewerkt. Twee kleine portretten: Marc Elisabeth, een portret over een fotograaf en zijn blik op zijn makerschap, en een portret over de jonge muzikante Myllie, hoe zij gered is door haar gitaar. Rock ’n Roll! Verder heb ik in samenwerking met mijn zus Kiki een van haar gedichten, Deirde, vertaald naar een videowerk. 

Mijn grootste project was een film over de noise-punk band Lik de Kikker. Een absurde band met een treurig maar inspirerend verhaal, waarin ik de kijker meeneem. Wat er gebeurt op het podium is moeilijk te beschrijven. Voor mij zie ik een stuk of acht verlichte figuren in kikkerpakken met grote ogen, die gekke bewegingen maken, op het nog gekkere geluid dat uit de gigantische speakers komt. Het is complete chaos! Met zelf gemaakte en psychedelisch versierde attributen 'dansen' de kikkers rondom de muziek. Een van afval geknutseld kanon word geladen met lege pet flessen, en het publiek word ingewikkeld met afzettape. Lik de Kikker maakt Noise. Noise is een kunstmuziekstroming die wordt gekenschetst door de Engelse naam: noise betekent ruis. Het is vaak moeilijk te beluisteren muziek waarbij wordt gezondigd tegen alle regels die traditioneel in de muziek gelden. 

Hoe was het om deze productie te maken?

Ontzettend gaaf. Vanaf het moment dat ik de Kikkers leerde kennen was ik helemaal verkocht, hier wilde ik een film over maken. Ik was volkomen gefascineerd door hun onbegrijpelijke, chaotische en bombastische optreden. Daar kwam ook nog eens bij kijken dat ze een ontzettend mooi, en bijtijds treurig, verhaal te vertellen hadden. Tijdens de draaidagen heb ik deze prachtige, inspirerende, koudbloedige maar warmhartige mensen, en hun verhaal mogen leren kennen. En dat verhaal ga ik met jullie delen in een portre, so stay tuned!

Wat heb je ervan geleerd?

Ik heb bij dit project geprobeerd om mezelf visueel meer uit te dagen. Een van mijn sterkere kanten is interviewen, maar soms worstel ik nog bijtijds met een goede visuele vertelling. Daarom was het een grote uitdaging om voor een onderwerp dat op zich al enorm (audio)visueel is, in een rap tempo een heldere stijl neer te zetten. Ook heb ik wel geleerd om net wat sneller achter personages aan te gaan. Vroeger zou ik nog moeite gehad hebben met het benaderen van mensen die ik niet ken, maar bij de Kikkers is dit zo goed bevallen dat ik denk ik niet zo snel meer een drempel zal zien. 

Hoe heb je jezelf kunnen ontwikkelen?

Tijdens mijn opleiding aan de academie ben ik drie jaar lang met een project bezig geweest, wat uiteindelijk mijn afstudeerfilm geworden is. Daarom wilde ik bij Docwerk vooral ervaren hoe het zou zijn om aan meerdere projecten tegelijk te werken, en hoe het is om op een sneller tempo beeld te maken. En alhoewel dit me niet altijd even goed beviel (ik heb gemerkt dat ik toch liever meer tijd heb voor projecten), heb ik wel geleerd om mijn werkwijze te professionaliseren!

Op welke manier heb je jouw stempel op deze productie kunnen drukken?

Bij de portretten over Myllie en Marc ben ik samen met hun op zoek gegaan naar de kern van hun makerschap, iets wat ik zelf altijd een van de meest interessantste dingen vind. Bij de visualisering van het gedicht heb ik mijn eigen makerschap de vrije loop gegeven. Bij het portret van de Kikkers is het dat ik zowel visueel als inhoudelijk een project gevonden heb dat ontzettend in mijn interessegebied en stijl valt.

Wat was de grootste uitdaging?

Tijd. Absoluut tijd. Zelf, als maker, houd ik van een lange researchperiode, en een iteratieve werkwijze. Dat betekent dat ik het liefst mijn researchperiode afwissel met draaidagen, waardoor ik over een lange periode een onderzoek doe. Nu merkte ik dat ik mijn plan echt helder moest hebben vanaf het directe begin. Er was simpelweg niet genoeg tijd om al fouten makend te onderzoeken, want iedere draaidag was een onmisbare. Iedere maand moest er immers een film af! Dit zorgde soms voor stress, maar soms ook dat ik mezelf positief veraste over wat ik kan doen met weinig tijd! Ik durf te zeggen dat ik een stuk minder onzeker ben over mijn kwaliteiten als filmmaker, omdat ik heb geleerd om mijn werkproces net wat praktischer en zakelijker te bekijken. 

Wat was je hoogtepunt, wat was het bijzonderste tijdens deze ervaring?

Het hoogtepunt van deze ervaring was toch wel het samenwerken en het zien van het werk van de andere Docwerk'ers. Ook van hun heb ik ontzettend veel geleerd. Daarnaast het leren kennen en mogen filmen van de Lik de Kikker, wat me niet alleen een goede film maar ook nieuwe goede vriendschappen heeft opgeleverd. Het kwaken gaat door!

Welke producties heb je gemaakt binnen Docwerk?

Ik ben net klaar met een portret van Ruby Cruden, een fotografe die een reeks heeft gemaakt met straatintimidatie als thema genaamd ‘Count to Ten’. De video is gemaakt om (vooral jonge) vrouwen het gevoel te geven dat ze er niet alleen voor staan als ze iets naars meemaken. Op straat, of waar dan ook eigenlijk. Ruby brengt een mooi verhaal wat herkenbaar is en kracht geeft. Toen ik haar interviewde, blies ze me weg door de passie en woede over dit onderwerp, dus ik vond het heel vet om haar te leren kennen.

Momenteel ben ik bezig met een film over Wendy Varela. Zij is een supervrolijke Kaapverdiaanse vrouw die in Nederland is geboren en in Portugal is opgegroeid. Ze woont nu in Rotterdam, maar wat voelt voor haar nou als ‘thuis’? Ze maakt kleurrijke collages om de Nederlandse regenbuien te vergeten en in haar ideale wereld te stappen. Je kunt er bijvoorbeeld zwemmen in de wolken of skateboarden op de planeetring van Saturnus. Dus ik ga morgen met een raket die kant op. Wordt een pittige draaidag!

Volg ze beide ook op Instagram, daar delen ze veel van hun werk! @rubycruden @wendypendybanks

Hoe was het om deze productie te maken?

Bij Ruby heb ik gefilmd tijdens haar shoot in een studio ergens in Amsterdam. Ik baalde, want we deelden de studio met andere mensen. Er was vet veel geluid, muziek, piepende wasmachines, pratende mensen, apparatuur werkte niet. Ik had een heel plan wat niet door kon gaan, dus ik stond daar met mijn gestresste koppie. Gelukkig had Ruby echt lijpe ideeën voor de shoot en het zag er allemaal fantastisch uit, alleen had ik niet het interview kunnen doen wat ik eigenlijk wilde doen. Dat bleek een blessing te zijn, want ik ging toch proberen om iets te maken van het geschoten materiaal. Wat ik had gemaakt was veel vetter dan wat ik origineel had bedacht. Het was een warrig proces om hieraan te werken, maar uiteindelijk ben ik er blij mee!

Wat heb je ervan geleerd?

Poeh, heel veel. Een belangrijk ding is omgaan met je hoofdpersonage. Je kunt hele verhalen bij personen bedenken die je één keer hebt gesproken (en dat moet ook, want je moet je onderwerpen pitchen aan eindredacteuren, etc.), maar je hoofdpersoon gaat je altijd verrassen met iets super interessants wat je nog niet wist. Dus ik heb geleerd om een persoon niet als grond te zien waar je in moet graven om erachter te komen wat erin zit, maar om met ze mee te stromen alsof ze een rivier zijn.

Hoe heb je jezelf kunnen ontwikkelen?

Ik heb me bij Docwerk vooral als regisseur ontwikkeld. Ik ging voor het eerst met mensen op pad die ik aan moet sturen en ik had geen idee hoe dat moest. Ik heb nog steeds geen idee maar ik ben wel beter geworden denk ik

Op welke manier heb je jouw stempel op deze productie kunnen drukken?

Vooral in de montage heb ik mijn stempel op deze films kunnen drukken. Toen ik mijn eerste versie van Ruby af had, liet ik hem aan wat vrienden zien voor feedback. Hun reactie was ‘Huh? Heb jij dit gemaakt? Dit kon net zo goed door iemand anders zijn gemaakt’. Ze hadden gelijk dus toen heb ik dingen omgegooid om er meer een ‘Anass-filmpje’ van te maken. Ik heb toen meer tijd gestoken in sound-design, effectjes en stijlkeuzes om het filmpje meer een geheel te maken. Shoutout naar Rens en Noraly, jullie hadden gelijk!

Wat was de grootste uitdaging?

Het research-proces. Ik ben daar zó niet goed in. Voorheen liet ik dit andere mensen doen waar ik mee samen werkte voor schoolopdrachten, omdat ik het gewoon echt niet kon. Mensen zoeken, bellen, documenten typen. Nu moet ik het zelf doen en dat is leerzaam.

Wat was je hoogtepunt, wat was het bijzonderste tijdens deze ervaring?

Ik vind het bijzonder dat je films kan maken als full-time bezigheid. De afgelopen maanden heb ik dit voor het eerst gedaan bij Docwerk en ik vind dat echt een sick gevoel. Geen afleiding van huiswerk of budgetten, gewoon puur focussen op producties maken. Het is een heel simpel iets, maar het is het leukste gevoel.