Docwerk: de lichting van 2019 [3/3] 18 dec 2019

Korte films over talentvolle kunstenaars, gemaakt door talentvolle filmmakers! Zes jonge filmmakers werken binnen de werkervaringsplek Docwerk vijf maanden lang aan het kunst- en cultuurprogramma Art Dept., uitgezonden op NPO 2 Extra in samenwerking met de NTR. Elke aflevering bestaat uit een bijzonder portret of beeldcolumn over een kunstenaar waarin in enkele minuten één aspect van de kunstenaar wordt uitgelicht. Deze week stellen we graag Docwerk’ers Niels Aelfers en Myrna van Oosterhout aan je voor!

Welke producties heb je gemaakt binnen Docwerk?

Ik heb vier portretten gemaakt van vier uiteenlopende artiesten, waar ik zelf enorm enthousiast van wordt. Ik heb heel bewust gekozen voor verschillende kunstenaars die opereren in zeer uiteenlopende velden en alle vier in een ander stadium van hun carrière zitten. Zo heb ik Amanda van der Lugt geportretteerd. Zij is studente aan de Hogeschool voor Fine Arts and Design in Education te Maastricht. Zij is zich dus nog heel erg aan het ontwikkelen als kunstenares, maar weet wel heel goed wat ze wil. Daarnaast heb ik een portret gemaakt van Petra Cox. Een beeldend kunstenares die exposeert op bijzondere plekken als een kunstbeurs in Parijs en een kunstgalerie in Doha, Qatar.

Hoe was het om deze producties te maken?

Het was enorm inspirerend en uitdagend om vier korte documentaires te mogen maken over een onderwerp waar ik zelf eigenlijk helemaal niet zo veel vanaf weet, maar waar ik wel heel nieuwsgierig naar ben. Deze nieuwsgierigheid is dan ook echt een drijfveer voor mij om te maken wat ik maak. Als iets mij raakt of juist heel erg triggered dan wil ik daar meer van weten en dan wil ik echt in de huid van een ander kruipen om daar alles over te weten te komen.

Hoe heb je jezelf kunnen ontwikkelen?

Ik heb de afgelopen vier maanden de voor- en nadelen van mijn journalistieke achtergrond ervaren. Mijn interviewskills komen natuurlijk goed van pas om de inhoud duidelijk neer te zetten. Dat betekend echter wel dat ik vaak te veel gefocust was op deze inhoud in plaats van ‘het filmische’, wat een documentaire uiteindelijk tot een goede film maakt. Het blijft lastig om hier afstand van te nemen, maar ik ben er wel in geslaagd om dit in mijn derde en vierde film anders aan te pakken. Ik denk dat ook duidelijk terug te zien is in het eindresultaat.

Op welke manier heb jij je stempel op deze producties kunnen drukken?

Deze periode ben ik heel erg zoekende geweest naar deze persoonlijke stempel. En ik ben er nog steeds niet van overtuigd dat deze stempel helemaal af is. Waar je mijn films wel aan kunt herkennen is de stilistische vormgeving. Ik draai veel vanaf statief en hou van smooth camerabewegingen. Dat is wel echt een duidelijke keuze. 

Wat was de grootste uitdaging?

De grootste uitdaging voor mij is het ‘weggooien’ van materiaal. Ik heb de neiging om in de montage alles te willen gebruiken wat ik gedraaid heb. Daardoor raakte ik af en toe de draad kwijt tijdens het monteren. Het principe ‘kill your darlings’ is dus nog af en toe lastig voor mij. Zoals Frank van Osch het mooi zei: “De montage is geen samenvatting van alles wat je gedraaid.” Dit is een heel goed leerproces geweest, waar ik veel aan heb overgehouden.

Wat was het hoogtepunt?

Ik heb heel erg genoten van het feit dat ik me fulltime heb bezig kunnen houden met hetgeen dat ik het liefst doe: visuele content produceren. Ik besef me natuurlijk dat dit een enorm bevoorrechte positie was waarin ik me geen zorgen hoefde te maken over het financieren van mijn producties, het investeren in apparatuur en al dat soort zaken, maar het liefst zou ik niets liever doen.

Welke producties heb je gemaakt binnen Docwerk?

Bcy Marques, Julia Evers, Joes Wieggers en Rohiet Tjon Poen Gie zijn de vier personages waar ik mee gewerkt hebt. Stuk voor stuk erg getalenteerde mensen met een mooi verhaal. Bcy is een kunstenaar uit Afrika die tien jaar geleden zijn vrijheid en onafhankelijkheid in Nederland gevonden heeft door schilderen en het opzetten van zijn eigen kledinglijn. Rohiet woont nu vijf jaar in Nederland en is choreograaf en performer die mooie en heftige dansen maakt over de geschiedenis tussen Nederland en Suriname.

Hoe was het om deze producties te maken?

De grotere producties zijn mijn films over Julia en Joes. Julia is singer-songwriter voor haar eigen dark-pop band NOWA. Ze komt super stoer over en ziet er fantastisch uit maar ondertussen is ze heel onzeker over zichzelf, haar creativiteit en imago. Ze is in gevecht met zichzelf en maskeert dit door duidelijke keuzes te maken in haar uiterlijk en leefstijl. Door middel van haar teksten brengt ze dit gevecht in kaart en ze heeft ook nog eens een geweldig mooie stem! Joes is een getalenteerde jonge Flamenco gitarist uit Eindhoven en studeert deze muziekstijl in Rotterdam, momenteel is hij in Cordoba om daar aan het conservatorium te studeren maar vooral om muzikanten en mensen te ontmoeten die, net als Joes, Flamenco-muziek ademen. Joes is Flamenco, hij is melancholisch en heeft pijn, fysieke pijn die soms in de weg staat van zijn droom om succesvol gitarist te worden. Maar nu hij in Cordoba is, doet die pijn er minder toe en wordt hij zo omarmt en geaccepteerd door de Andalusiër dat hij er zelfs over denkt om te blijven.

De twee grotere producties waren super uitdagend; er heeft veel tijd in gezeten, veel draaidagen en een ongelofelijk leuk team aan Docwerk'ers die mij bijna allemaal hebben meegeholpen. Voor de film over Joes heb ik een aantal draaidagen gehad in Nederland en de andere helft heb ik kunnen draaien in Cordoba. Het was voor mij heel spannend om voor werk naar het buitenland te gaan en een hele mooie ervaring. Joes leeft een chaotisch leven in Spanje, ontmoet en kent zoveel mensen en om daar 3 dagen in mee te lopen was waanzinnig.

Ik heb ervan geleerd om flexibeler te zijn, los te moeten laten van het filmplan en de voorbedachte scenes en ik heb enorm moeten regisseren. Doordat het voelde dat alles als het ware door mijn vingers glipte had ik het gevoel dat ik echt op een ander niveau aan het werken was als dat ik voorheen had gedaan. In Nederland had ik mijn draaidagen goed onder controle en wat ik wilde filmen lukte binnen de tijd en binnen mijn kaders. In Spanje heb ik gedacht: dit is pas echt documentaire, dit is nu echt inspelen op wat er gebeurt, improvisatie en dan ook nog je apparatuur goed kunnen blijven gebruiken zonder fouten te maken.

Hoe heb je jezelf kunnen ontwikkelen?

Ik heb bij al mijn items de camera grotendeels zelf in handen genomen en daardoor heb ik heel wat uurtjes ervaring als cameravrouw erbij waar ik erg blij mee ben. Ook als regisseur heb ik echt stappen moeten zetten want ik heb te maken gehad met al mijn personages die zelf ook heel goed wisten wat ze wilden en dat was heel leerzaam!

Op welke manier heb jij je stempel op deze producties kunnen drukken?

Mijn stempel op al mijn producties is denk ik het soort verhalen die ik kies, die kies ik met een bepaalde bril op en ik vertrouw er zo op dat ze bij mij passen, ook denk ik dat ik met mijn eigen camerawerk een stempel heb gezet.

Wat was je grootste uitdaging?

Ik denk toch tijd, met daartegenover dat ik producties (kennelijk) graag groot maak, veel draaidagen, compleet willen zijn, dicht bij mijn personages willen komen. Dus de uitdaging was vooral om kort te zijn en in een draaidag een van mijn vier films te maken.

Wat was het hoogtepunt?

Cordoba sowieso, heel tof dat dit mogelijk was. Het was echt een uitdaging voor mij en het was ook echt niet leuk op sommige momenten haha, maar wauw, ik heb het wel mooi mogen doen! Heel speciaal om een team te vormen met mijn personage en amigo Joes, mijn beste vriendin die daar ook was en met mijn collega en nieuwe vriendin Ira Hoefsmid. Een gek zooitje bij elkaar maar heel bijzonder!