Een nieuwe ronde van tv-lab @Docwerk! Zes jonge afgestudeerde film- en mediamakers maken binnen deze werkervaringsplek bij filmproductiehuis @Van Osch Films in Den Bosch in samenwerking met de NTR gedurende vijf maanden content voor het kunst- en cultuurprogramma Art Dept., wat wordt uitgezonden op NPO 2 Extra. Vanuit de visie van de makers krijgt elke aflevering een eigen karakter.
Vanavond om 19:40 uur wordt een deel van de films uitgezonden op NPO 2 Extra, waaronder Los Zand van Sammie Leermakers. We stellen graag Docwerker Sammie Leermakers aan je voor!
Wie ben je?
Ik ben Sammie Leermakers, 24 jaar. Ik heb de richting Audiovisuele techniek gevolgd op het SintLucas en ik ben in 2021 afgestudeerd aan de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht in de richting Audiovisuele media. Hier heb ik me vooral gericht op het maken van documentaires.
Wat maak je?
Als cameravrouw en documentairemaakster focus ik mezelf op kleine en kwetsbare verhalen waarin het persoonlijke en visuele aspect centraal staat. Onderwerpen die zich overal afspelen maar waar we ons niet genoeg bewust van zijn, die meer aandacht verdienen en gezien moeten worden. Het visuele aspect in combinatie met het voelen van betrokkenheid staat hoog binnen mijn makerschap. Een verhaal waarin de diepgang en inhoud niet gehoord hoeft te worden, maar wat te zien en te beleven is via het beeld. Ik spits mijn camerawerk toe op de boodschap van het verhaal dat ik vertel met speciaal oog voor de visuele vormgeving en manier waarop ik de kijker kan raken.
Welke producties heb je gemaakt binnen Docwerk?
Zacht Afscheid is de eerste van de vier documentaires die ik heb gemaakt. Ik volgde Marja Konijn in haar atelier vol bloemen, kleuren, verhalen en herinneringen, waar ze lijkwades maakt voor én samen met de mensen die weten dat ze komen te overlijden. Door het maken van persoonlijke uitvaartwaden, geheel naar eigen vorm en wens, geeft Marja vorm aan een persoonlijk en waardig afscheid.
Op het strand speelt mijn tweede film Los Zand zich af. Met enkel een hark en rust in zijn hoofd maakt Tim Hoekstra op meditatieve wijze de mooiste vormen en tekeningen in het zand, die tientallen meters groot kunnen worden. Loslaten is voor hem dé sleutel in zijn leven en hij neemt ons mee in het tijdloze onbewuste tijdens het maken van deze bijzondere creatie.
In mijn derde documentaire Happening ben ik samen met houtskoolkunstenares Faranú de uitdaging aangegaan om samen, als twee creatievelingen met een ander vakgebied, een nieuw kunstwerk te creëren. Hoe laat Faranú haar houtskooltekeningen beïnvloeden door de bewegende beelden van mijn werk en hoe beïnvloedt mijn bewegende beeld het werk van Faranú?
De Interviewdocumentaire Hier zijn geen woorden voor is de laatste documentaire die ik voor DOCWERK heb gemaakt. Bij een stilgeboorte zijn foto’s vaak de enige visuele herinneringen die overblijven van het kindje. Stilgeboortefotografen Marcel, Milou en Stephanie leggen dit moment vast en drukken met hun foto’s een gevoel uit dat niet met woorden te vertellen is. In Hier zijn geen woorden voor stellen zij, samen met hun foto’s, waarom hier niet van weggekeken mag worden en wat de waarde van het vastleggen van deze momenten is.
Hoe was het om deze producties te maken?
Als ik terugkijk op de afgelopen maanden voelt het als een tijdbestek van een paar weken. Het is in een sneltrein voorbij gegaan en het was hard werken! Van stress en spanning tot onzekerheid, tevredenheid en lachen onder elkaar.
Vier documentaires maken in vier maanden is niet niks, maar het was leuk en heel leerzaam. Je krijgt veel vrijheid en er worden handvatten geboden die je helpen bij het zetten van de juiste stappen. Vooral de feedbacksessies tussendoor waren enorm nuttig en hielpen mij een figuurlijke stap terug te zetten en op een andere manier naar mijn eigen werk te leren kijken. Ik kan met trots terugkijken op de producties die ik heb gemaakt en heb mezelf als maker beter leren kennen.
Wat heb je ervan geleerd?
Doorpakken en het gewoon gaan doen, in het diepe springen. Dit is wat ik vooral heb geleerd. De DOCWERK-maanden gaan heel snel voorbij en je kan niet even iets aan de kant schuiven of laten liggen. Gewoon op het onderwerp toestappen en durven vragen en jezelf durven uitdagen.
Je leert zien waar je jouw kracht uithaalt en welke punten je minder liggen. Het is goed om dit te ontdekken maar desondanks moet je alles tot het einde afronden. Voor mij werd het duidelijk dat het praktische en het doe-gedeelte mij het meeste aansprak. De draaidagen voorbereiden, het op locatie staan, helpen van anderen en het monteren. Tijdens de feedbacksessies kon ik soms moeite hebben met het laten horen van mijn stem en mening. Dit is een punt waar ik mezelf op gewezen heb en waarmee ik aan de slag ben gegaan.
Hoe heb je jezelf kunnen ontwikkelen?
Als beginnend documentairemaker heb ik bij DOCWERK de ruimte gepakt om te ontdekken en mezelf uit te dagen. Door verschillende vertelvormen uit te proberen en toe te passen heb ik ontdekt welke vorm mij ligt én wat mij minder aanspreekt.
Waar ik voor Los Zand zonder concreet plan een dag van twaalf uur op het strand heb gestaan om mezelf over te geven aan het meditatieve loslaten, heb ik voor de film Hier zijn geen woorden voor juist misschien wel té veel voorbereid, om niks aan de toeval over te laten. In Happening heb ik juist de camera uit handen gegeven en zelf een belangrijke rol in de film aangenomen. Als planner en perfectionist was dit een grote maar interessante uitdaging!
Doordat er een ervaren editor werd ingevlogen om ons te helpen heb ik in de montage nieuwe stappen kunnen zetten. Het is goed dat iemand van buitenaf een andere kant van een verhaal kan laten zien dan dat jij in eerste instantie voor ogen hebt. Ook het vele en intensieve samenwerken met mijn mede-DOCWERK'ers heeft mij laten zien dat er veel meer mogelijkheden zijn die je kan overwegen. Pin je dus niet meteen vast op je eerste idee, maar sta open voor nieuwe inzichten en ideeën.
Op welke manier heb je jouw stempel op deze productie kunnen drukken?
Door alle facetten van het maken van een documentaire binnen DOCWERK zelf ervaren te hebben, voel ik dat het op locatie staan met een camera in mijn handen en de verantwoordelijkheid te hebben over de beeldregie mij het beste ligt. Ik ben in mijn element bij het maken van sferische en ‘zwevende’ beelden, die dicht op de huid het verhaal vertellen en toch realistisch blijven. Dat zie je eigenlijk wel terug in bijna alle DOCWERK-projecten waar ik aan heb gewerkt de afgelopen maanden. Ik heb namelijk niet alleen voor mijn eigen films maar ook voor de documentaires die door de andere DOCWERK'ers zijn gemaakt het camerawerk gedaan.
Wat was de grootste uitdaging?
Mijn grootste uitdaging zat hem in mijn laatste film Hier zijn geen woorden voor. Voor deze film heb ik drie interviews van in totaal zes uur opgenomen en de uitdaging lag hier om een lopend verhaal uitkomen van ongeveer tien minuten. Het doel was om de drie fotografen samen één verhaal te laten vertellen zodat hun zinnen op elkaar aansloten. Wanneer kies je ervoor om wel of niet iets in de film te laten horen en hoe maak je de keuze in de montage? Alles wat ze vertelden was interessant. Hierbij kwam kijken dat de verhalen gingen over veel te vroeg en overleden baby’tjes in combinatie met foto’s hiervan. Ondanks dat ik bewust voor dit onderwerp heb gekozen, en ik nog steeds vind dat dit verhaal gezien moet worden, raakte het me meer dan ik van tevoren dacht. Dan worden vier weken monteren best wel zwaar.
Wat was je hoogtepunt, wat was het bijzonderste tijdens deze ervaring?
Het zand onder je voeten en de lucht van de zee, het loslaten van alles in je hoofd en het daar zijn op dat moment. Geen voorbereiding voorafgaand, geen locatiebezoek en geen kennismakingsgesprek. Een enorm risico dat ik nam! Zeker als je weet dat ik altijd alles wil plannen en niks aan de toeval overlaat. Maar precies dit was wat er nodig was voor mijn film Los Zand. Het laten gebeuren zonder tijdsbesef en reageren op gevoel en handelingen. Een groot risico zat hieraan verbonden, maar wat pakte dit goed uit! En stiekem ben ik best wel een klein beetje trots op mezelf dat ik dit op deze manier kunnen doen.
Mijn hoogtepunt wat hier lijnrecht tegen overstaat is het productieproces en eindresultaat van Hier zijn geen woorden voor. Heftige en emotionele verhalen waar ik naar moest zoeken en die ik moest verbeelden. Dit vergde juist heel veel voorbereiding en intensief contact. Een film die is geworden precies zoals ik deze voor ogen had, en misschien nog wel ietsjes beter.
Het op locatie zijn tijdens het draaien, besef ik me dan ook vaak hoe bijzonder en mooi het is dit te kunnen doen. De spanning van te voren, het vergeten van je omgeving tijdens het filmen en het vermoeide maar voldane gevoel aan het einde van een draaidag.
Overall was DOCWERK voor mij één groot hoogtepunt met fijne mensen en vier documentaires waar ik met trots op terugkijk.
DOCWERK
Binnen werkervaringsplek DOCWERK maken zes jonge afgestudeerde film- en mediamakers gedurende vijf maanden content voor kunst- en cultuurprogramma Art Dept., wat wordt uitgezonden op NPO 2 Extra in samenwerking met de NTR.
