Op 20 & 21 mei vindt in Eindhoven Telling Stories plaats. Tijdens deze Film Industry Days, georganiseerd door Natlab, BROET, Playgrounds, Docwerk/Van Osch Films en KONKAV, worden de grenzen tussen filmdisciplines en vernieuwende verhaalvormen verkend.
Om alvast in de stemming te komen, interviewt Marel van Andel van MEST een aantal inspirerend makers over deze kwesties. Met vandaag, aangedragen door Van Osch Films/Docwerk: Vincent Boy Kars.
Waar liggen de grenzen tussen fictie en non-fictie? En hoe zorg je dat je transparant bent over het maakproces van een film? Dat zijn vragen waar Vincent Boy Kars (31) met zijn werk mee aan de slag gaat. Als filmmaker stuurt hij de werkelijkheid en hoopt hij kijkers aan het denken te zetten over wat ze zien.
Een gesprek over de grenzen tussen fictie en non-fictie: “Je ziet altijd een versie van de werkelijkheid.”
“Als filmmaker ligt mijn expertise in het opzoeken van grenzen, en dat doe ik op allerlei manieren”, vertelt Vincent Boy Kars. Hij is nu bezig met een trilogie voor in de bioscoop. Twee van de drie films zijn al af: Independent Boy en Drama Girl.
“In alle drie de delen ga ik op zoek naar de grenzen tussen fictie en non-fictie. In de film Independent Boy neem ik tijdens de film de regie over het leven van mijn beste vriend. Ik film daarbij dus de werkelijkheid, zijn leven. Maar doordat ik regisseer wat er gebeurd is, komt de vraag naar boven in hoeverre wat er gebeurt nog de werkelijkheid zou zijn.”
Niet alles wat je ziet is waar
En met die vraag speelt Vincent graag. “Als je normaal gesproken een documentaire maakt, ben je een fly on the wall: je bent er en kijkt wat er gebeurt, maar je verandert niks. De kijker denkt dan dat alles wat hij of zij ziet, waar is. Maar dat is niet zo. Je ziet altijd een versie van de werkelijkheid, gemaakt door de documentairemaker. Ik speel daar dan ook graag mee door die invloed te vergroten en te laten zien.”
Bij zijn andere film Drama Girl zoekt hij de grenzen op een andere manier op. “Voor die film heb ik iemand gecast. Zij speelt vervolgens in een film over haar eigen leven, samen met acteurs die onder andere haar familieleden spelen. Ze neemt in de film bijvoorbeeld nog een keer afscheid van haar overleden vader, die dan gespeeld wordt door een acteur. Op die manier komt het zijn en het spelen heel erg samen. Soms was het zelfs bijna therapie.”
Manipulatief
Met deze films wil Vincent mensen aan het denken zetten. “Al het beeld is gemaakt en daarom moet je kritisch zijn over wat je ziet. Ik vind documentaires ook eigenlijk veel manipulatiever dan fictie. Bij fictie weet je dat iets niet echt is, bij een documentaire wordt je de indruk gegeven dat iets echt is, terwijl dat dus niet altijd helemaal zo is. Filosoof Albert Camus zei: ‘fictie is een leugen die de waarheid vertelt’, en ik zeg dan: ‘een documentaire is de waarheid verdraaid in een leugen.’”
Transparant zijn
“Mijn antwoord daarop is dan ook om heel transparant te zijn.” En dat doet Vincent dan ook in zijn eigen films. “Soms knippen documentairemakers alle fragmenten waarin ze een vraag stellen uit de film, daardoor kan een stuk context kwijtraken. Omdat ik natuurlijk nog meer de werkelijkheid stuur, vind ik het ik belangrijk om zelf ook in beeld te zijn.”
Bij het sturen van de werkelijkheid komen nog meer ethische vragen kijken. “Ik speel met echte levens, dus daar moet ik verantwoord mee omgaan. Ik werk dan ook samen met psychologen, en we maken van tevoren goede afspraken. Bij Independent Boy besloot ik bijvoorbeeld dat die vriend op zichzelf moest gaan wonen. Daarbij hebben we toen wel afgesproken dat hij de sleutel van zijn woning had en dat wij alleen naar binnen kwamen als hij ons naar binnen liet.”
Zelf de pion
Maar aan de andere kans is het volgens Vincent juist ook belangrijk om de grenzen op te zoeken. “Dat maakt een film interessant, want daar zit het spanningsveld. De mensen die in mijn film komen, weten dat ze daarvoor uit hun comfortzone moeten. Daardoor is er ook veel mogelijk. Zelf ga ik het ook nog ervaren, want ik ben nu bezig met een derde deel en daarin ben ik zelf aan de beurt. Ik word zelf de pion. Maar meer kan ik daar nu nog niet over zeggen.”
Meer van dit?
Kom naar Telling Stories - Film Industry Days op 20 en 21 mei in Natlab. Twee dagen vol tips & tricks, inspirerende masterclasses, bijzondere filmvertoningen en ontmoetings- en netwerkmomenten.
